Z pasją o komunikacji!

We wtorek 26 maja 2015 roku w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego odbył się wykład Pana Tomasz Sielickiego - badacza historii komunikacji miejskiej.

Wspominamy o tym wydarzeniu bo dotyczyło ono oczywiście tramwajów. Temat przewodni to "Historia tramwajów we Wrocławiu 1945–2015". Wystąpienie zostało zorganizowane przez Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, a uczestniczyć w nim mógł każdy chętny. Był to kolejny odczyt z cyklu „O historii Wrocławia i Śląska inaczej”.

Pan Tomasz zaczął od wyjaśnienia tego, w jaki sposób odbudowywano komunikację w naszym mieście po II wojnie światowej. Szczególnie interesującym było to, że pomagali nam w tym Niemcy. Nie kierowali oni pracami z wiadomych względów, ale pełnili rolę swego rodzaju "podpowiadaczy". Mówili jak było kiedyś, jaki był układ sieci i jak wyglądała praca w przedsiębiorstwie. Początkowo zniszczone wagony były remontowane w zajezdni nr II (Słowiańska) i nr VI (Dąbie), gdyż je najmniej dotknęła wojna. Dylemat pojawił się, gdy przyszedł czas umieszczenia znaków na burtach pojazdów. Wybór był między starym 5 - polowym herbem miasta, a herbem hitlerowskim. Stworzono więc emblemat ZKmW (Zakady Komunikacyjne Miasta Wrocławia) na wzór herbu.

22 sierpnia 1945 roku z końcówki przy ul. Spółdzielczej w kierunku pl. Grunwaldzkiego wyruszył pierwszy tramwaj. Było to tak wielkie wydarzenie, że zdziwieni ludzie odstępowali od swoich prac i spoglądali na jadący pojazd.

W 1948 roku przy okazji organizacji Wystawy Ziem Odzyskanych uruchomiono linię 15 (Dyrekcyjna - Hala Ludowa) obsługiwaną przez niebieskie wozy. Turyści dzięki temu wiedzieli czym dojadą do Hali Stulecia. W tym samym roku oddano do użytku pierwszą nowo wybudowaną po wojnie linię, która prowadziła do PaFaWag'u - została ona zbudowana w miesiąc. Wcześniej prowadzono tylko remonty istniejących tras. W 1949 roku tramwaje pojechały w kierunku Leśnicy, w 1950 na Oporów, Klecinę i Księże Małe, a w 1951 na Gaj. Pętle kończono przed rzekami bo były one w tamtym czasie ogromną przeszkodą. Przykładem może być pętla Oporów i Klecina.

W 1948 roku uruchomiono najbardziej wrocławską linię - OKÓLNĄ, która łączyła wszystkie dworce.

W 1951 roku ZKmW stają się przedsiębiorstwem państwowym podległym Ministrowi Gospodarki Komunalnej. Od wtedy nastąpiła też zmiana nazwy na MPK. Przełomowy jest rok 1996 kiedy to MPK staje się spółką z o.o. Od 1997 roku spółka jest tylko przewoźnikiem i nie organizuje przewozów. Pomimo wielu przekształceń jako datę powstania MPK przyjmuje się rok 1945, kiedy to powołano ZKmW.

W 1952 roku tramwaje masowo są przemalowywane na kolor czerwony.

W 1956 roku do Wrocławia przychodzi pierwsza transza znormalizowanych i prostych w budowie tramwajów typu N. Mają one duże przesuwne drzwi. Mieszkańcy wolą jednak przedwojenne wagony. Nie można się im dziwić, w końcu mają one potrójne resorowanie.

W latach 60. masowo modernizowano tabor. Wprowadzono między innymi drzwi automatyczne, aby ukrócić procedurę wyskakiwania z pojazdów.

Lata 1963 - 1969 to klęska tramwajów. Wtedy dostarczane są autobusy Jelcz. To dla nich są budowane szerokie ulice, a tramwaje uznano za przeżytek. Ciekawostką jest to, że pierwszy przegubowy "ogórek" był testowany właśnie we Wrocławiu.

W 1969 roku pojawiają się pierwsze przegubowe, szybkobieżne tramwaje typu 102N, te kanciaste. Natomiast dostawy tych z obłymi przodami rozpoczynają się od 1970 roku.

Wszystkie nowe wagony miały malowanie czerwone. Niebieskie były jednak te, które finansowały lokalne zakłady np. PaFaWag. Kolor niebieski na wszystkich pojazdach przywrócono w 1973 roku.

Od czasu dostaw "przegubowców" zlikwidowano obsługę konduktorską. Było to spowodowane brakiem motorniczych i koniecznością przemianowania pracowników. Ciekawostką jest to, że słowo "kanar" ma swój początek w czapkach konduktorskich, które miały żółte obwódki.

Bilety od tej pory kupowano w kasach - śladami po nich są masywne wiaty na trasie Pilczyce - Leśnica lub w automatach "KRAB".

W 1978 roku otwarto trasę WZ i zlikwidowano ruch tramwajowy na Rynku.

Przełomowa była budowa wyspy centralnej na rondzie Reagana w 2007 roku, gdzie scalono prawie wszystkie przystanki. Był to swego czasu największy taki węzeł.

Kolejnym nowatorskim rozwiązaniem jest ulica Szewska, na której to pieszy jest najważniejszy i ma pierwszeństwo przed tramwajem.

Na koniec poruszono temat konieczności remontu wrocławskich tramwajów zabytkowych, które zostały przeniesione pod dach. W tym celu zostanie wystosowana petycja do Prezydenta Rafała Dutkiewicza.

Tak po krótce można opisać całe wystąpienie. Oczywiście są tu zawarte te najciekawsze fragmenty, a te bardziej powszechne pominięte.

Raport specjalny: Zmiany w komunikacji miejskiej
  • Remont nawierzchni na rondzie Reagana

    W sobotę 4 czerwca 2022 r. rozpocznie się remont nawierzchni na rondzie Reagana przy peronie 1 i 2. W związku z tym swoje trasy zmienią linie tramwajowe 1, 2, 10, 33 i 70 oraz autobusowe C, D, 111,...


  • Zamknięcie mostu Piaskowego i otwarcie Pomorskiej

    Od dnia 28 maja 2022 roku (sobota) planowane jest wprowadzenie zmian tras linii tramwajowych i autobusowych. Szczegóły znajdują się poniżej.


  • Zmiany tras linii 8, 9, 11, 17 i 23

    W związku z planowanym przeprowadzeniem prac związanych z wymianą szyn w torowisku przy moście Piaskowym, tylko w dniach 28-29 maja 2022 roku (sobota-niedziela) planowane jest wprowadzenie zmiany...


Raport specjalny: #TORYwolucja

Historia tramwajów we Wrocławiu 1945-2015 (WYKŁAD)